Ngày 03/9/2025, Bộ Tư Pháp đã thành lập Hội đồng thẩm định gồm 17 thành viên gồm đại diện của các Bộ, ngành và tổ chức xã hội nghề nghiệp liên quan đến công tác xây dựng thẩm định Luật Xây dựng do Bộ Xây dựng soạn thảo – Mục tiêu là Luật Xây dựng sửa đổi mới sẽ trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 9/2025 để trình Quốc Hội thông qua trong kỳ họp tháng 10/2025.
Với tư cách là đại diện của các nhà thầy xây dựng – đối tượng chịu tác động trực tiếp của Luật Xây dựng sửa đổi – VACC được mời là một thành viên của Hội đồng thẩm định.
Với tinh thần hết sức khẩn trương và cầu thị, Ban soạn thảo Bộ Xây dựng đã có cách nhìn và giải quyết vấn đề thể hiện được tinh thần của Nghị quyết 57 và 68 của Bộ Chính trị, cải cách được nhiều vấn đề và đơn giản hoá các thủ tục hành chính.
Cụ thể Luật Xây dựng sửa đổi đã tăng quyền hạn và trách nhiệm của các Chủ đầu tư trong việc chịu trách nhiệm về việc quyết định các bước thiết kế trong hồ sơ chuẩn bị đầu tư; cụ thể hoá trách nhiệm của Chủ đầu tư, nhà thầu tư vấn, nhà thầu thi công trong vấn đề quản lý dự án; định hướng giải quyết vấn đề bất khả kháng trong xây dựng; đề xuất hai phương án về quản lý chi phí xây dựng (đối với các dự án vốn đầu tư công, vốn chi thường xuyên, vốn doanh nghiệp). Đặc biệt Luật Xây dựng sửa đổi lần này làm rõ hơn, cụ thể hơn sự bình đẳng giữa các chủ thể trong hoạt động xây dựng được thể hiện ở điều 82 khoản 3 quy định rõ “Bên giao thầu phải có nghĩa vụ chứng minh đủ năng lực tài chính để thực hiện hợp đồng xây dựng. Bên nhận thầu có quyền yêu cầu Bên giao thầu phải cung cấp bảo đảm thanh toán (trừ các hợp đồng xây dựng tại các dự án đầu tư công) hoặc các tài liệu hợp pháp để chứng minh khả năng thanh toán cho bên nhận thầu trong thời gian thực hiện hợp đồng xây dựng. Hình thức bảo đảm có thể là thư cam kết tài chính, thư tín dụng của tổ chức tín dụng, ngân hàng hoặc ký quỹ thanh toán định kỳ tại ngân hàng hoặc bảo lãnh thanh toán cho các nhà thầu hoặc các hình thức bảo lãnh khác do các bên thoả thuận. Bên nhận thầu có quyền yêu cầu thanh toán bảo đảm nếu Bên giao thầu vi phạm nghĩa vụ thanh toán theo thoả thuận trong Hợp đồng xây dựng”.
Đây là một bước tiến dài về việc đảm bảo sự cân bằng cho vị thế của các nhà thầu khi tham gia vào hoạt động xây dựng với các Chủ đầu tư. Ngoài ra về trách nhiệm của các nhà thầu khi xảy ra sự cố công trình, vai trò khi bảo hành…v..v cũng được làm rõ. Trong hội nghị thẩm định, VACC cũng đã phát biểu nêu rõ những điểm cần đảm bảo quyền lợi của các nhà thầu xây dựng khi tham gia vào các dự án. Ngoài ra để đảm bảo quyền lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ khi làm thầu phụ cho các doanh nghiệp lớn, VACC cũng kiến nghị Luật Xây dựng sửa đổi cần bổ sung trách nhiệm thanh toán của các nhà thầu chính với thầu phụ của mình. Hy vọng với sự đổi mới về thể chế của Luật Xây dựng, tình trạng nợ đọng xây dựng của các Chủ đầu tư đối với các nhà thầu sẽ không còn nữa, đảm bảo được sự phát triển cho các nhà thầu trong tương lai.
Chủ tịch Hiệp Hội VACC – Nguyễn Quốc Hiệp
