Sáng 21/03/2025, tại trụ sở Tổng công ty 319 – Bộ Quốc phòng , Hiệp hội các nhà thầu Xây dựng Việt Nam (VACC) phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt – Bộ Xây dựng đồng tổ chức Hội thảo “Nhà thầu trong nước phát huy nội lực xây dựng dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam ”. Hội thảo có sự tham dự của thành viên Ban chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng Quốc Gia lĩnh vực đường sắt của Chính phủ và các lãnh đạo Cục Đường sắt, Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng, Cục Quản lý đấu thầu, Cục kinh tế – quản lý đầu tư xây dựng…, cùng đông đảo các doanh nghiệp xây dựng lớn của Việt Nam.
Phát biểu khai mạc, Ông Nguyễn Quốc Hiệp – Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam – chia sẻ, Việc đầu tư xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam sẽ tạo ra thị trường xây dựng giá trị khoảng 33,5 tỷ USD. Nếu tính cả mạng lưới đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị tới năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050 sẽ tạo ra thị trường xây dựng khoảng 76 tỷ USD. Mặc dù chưa từng làm đường sắt tốc độ cao, nhưng nhiều nhà thầu xây dựng lớn trong nước đã có sự chuẩn bị từ nhân sự, thiết bị, tài chính… và đưa ra cam kết đủ năng lực để đảm đương phần hạ tầng xây dựng trong Dự án hạ tầng giao thông lớn nhất từ trước đến nay.
Tại hội thảo, ông Chu Văn Tuân, Phó giám đốc Ban Quản lý Dự án đường sắt – Bộ Xây dựng thông tin, để khởi công Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam vào năm 2027 còn rất nhiều việc phải làm, Ban QLDA Dự án đang triển khai các thủ tục lập báo cáo nghiên cứu khả thi để trình Chính phủ và triển khai các bước tiếp theo theo tiến độ đã được Quốc hội phê duyệt. Ông cũng cho biết, thực tiễn triển khai các dự án giao thông quan trọng tại Việt Nam thời gian qua cho thấy, các nhà thầu xây dựng Việt Nam có thể đảm đương được đến 90-95% đối với các hạng mục xây dựng hạ tầng. Với các hạng mục có yêu cầu kỹ thuật đặc biệt như đường sắt tốc độ cao nếu được tiếp cận, chuẩn bị và chuyển giao kỹ thuật sớm thì khả năng là các nhà thầu xây dựng của Việt Nam cũng có thể đảm đương được.
Đi thẳng vào vấn đề, ông Phạm Văn Khôi, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành cho rằng, các nhà thầu xây dựng Việt Nam hoàn toàn có thể đảm đương được phần hạ tầng xây dựng của Dự án do đã tích lũy năng lực, kinh nghiệm trong quá trình xây dựng các công trình giao thông rất phức tạp (như cầu đúc hẫng, cầu dây văng, cầu vòm thép, đường bộ cao tốc…), nhiều nhà thầu lớn ở Việt Nam hiện đủ sức đảm đương gói thầu quy mô khoảng 1 tỷ USD và đề cao phương châm ưu tiên cho nhà thầu nội làm, chỉ định thầu là cơ chế cần được xem xét.
Về công tác lựa chọn nhà thầu, Tập đoàn Đèo Cả cho rằng, các nhà thầu Việt Nam đủ năng lực để đảm nhận hạ tầng xây dựng và kiến nghị áp dụng cơ chế chỉ định thầu đối với phần công việc này, đồng thời cho phép sử dụng nhà thầu phụ đặc biệt (có quy định áp dụng giá trị của nhà thầu phụ là bao nhiêu %) cho các hạng mục thiết bị. Việc chỉ định thầu nên ưu tiên lựa chọn/chỉ định các doanh nghiệp trong nước có năng lực về quản trị, năng lực tổ chức triển khai thi công được chứng minh qua các dự án trọng điểm, đường cao tốc, cầu hầm lớn… Do các hệ thống định mức và tiêu chuẩn đối với triển khai Dự án đường sắt tốc độ cao vẫn đang thiếu rất nhiều, chưa hoàn thiện, nhà thầu mong muốn các định mức, tiêu chuẩn sẽ sớm được ban hành để các doanh nghiệp xây dựng sớm tiếp cận được.
Ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng cho biết, các tiêu chuẩn, quy chuẩn với Dự án đường sắt tốc độ cao rất phức tạp, khó. Châu Âu đã thực hiện đường sắt cao tốc nhiều năm và xây dựng được hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, nhiều nước đi sau đã sử dụng lại các hệ thống tiêu chuẩn đó. Ở góc độ cơ quan tham mưu, Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng đã tham mưu với Bộ trưởng Bộ Xây dựng là sẽ áp dụng trực tiếp các tiêu chuẩn ở nước ngoài, vì trong quy định của pháp luật tiêu chuẩn của Việt Nam cho phép áp dụng tiêu chuẩn của các nước tiên tiến đối với những tiêu chuẩn, quy chuẩn mà Việt Nam chưa có. Các tiêu chuẩn, quy chuẩn như thế nào sẽ đi liền với công nghệ đường sắt tốc độ cao mà Việt Nam sẽ lựa chọn.
Liên quan tới các quy định về đấu thầu, ông Phạm Thy Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu – Bộ Tài chính đánh giá cao tinh thần phát huy nội lực của các doanh nghiệp trong nước và cho biết chủ trương luôn có cơ chế, chính sách ưu tiên doanh nghiệp trong nước tham gia những dự án trọng điểm quốc gia như dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam. Ông cũng chia sẻ hiện Cục Quản lý đấu thầu đang triển khai nghiên cứu để sửa đổi các quy định của Luật Đấu thầu. Một số quan điểm góp ý cho rằng, nên đánh giá năng lực kinh nghiệm của nhà thầu theo hướng giảm bớt yêu cầu về năng lực kinh nghiệm. Gần đây, một số dự án lớn, lãnh đạo Chính phủ giao cho các doanh nghiệp lớn thực hiện, trong khi về năng lực, kinh nghiệm thì doanh nghiệp được giao việc chưa có hợp đồng tương tự nào, nhưng họ vẫn làm rất tốt. Với việc lựa chọn đấu thầu trong nước hay đấu thầu quốc tế, nên ưu tiên đấu thầu trong nước và cho phép nhà thầu trong nước liên danh với nhà thầu nước ngoài. “Đây là một điểm mới, sẽ được đặt ra trong quá trình bàn thảo sửa đổi Luật Đấu thầu sắp tới.
Kết thúc buổi hội thảo, Ông Nguyễn Quốc Hiệp – Chủ tịch Hiệp hội xin ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến chia sẻ, đóng góp của đại diện các nhà thầu xây dựng. Hiệp hội sẽ tập hợp và đưa ra những kiến nghị kịp thời tới Thủ tường Chính phủ.
Hội thảo kết thúc vào lúc 11h30 cùng ngày
Một số hình ảnh Hội thảo ngày 21/03/2025
