Vừa qua, trong 03 ngày 8,9,10/8/2025 mặc dù là ngày nghỉ (Thứ 7, Chủ Nhật) Bộ Xây dựng dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng đã liên tục tổ chức việc sủa đổi Luật Xây dựng theo quan điểm mới của Nghị quyết 66 Bộ Chính trị: Cải cách triệt để thể chế để tạo điều kiện cho kinh tế phát triển! Với tư duy thông thoáng Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng đã yêu cầu các Cục, Vụ của Bộ tập trung sửa đổi thật triệt để và làm rõ quyền chủ động của các cấp chính quyền địa phương, quyền chủ động của các Chủ đầu tư và tạo ra sự thông thoáng bình đẳng cho các nhà thầu khi tham gia vào các hoạt động xây dựng. Ngay điều 4, Hiệp hội nhà thầu đề nghị trong các nguyên tắc cơ bản của Luật Xây dựng cần bổ sung ý: “Tạo ra sự bình đẳng về trách nhiệm, quyền hạn, nghĩa vụ giữa các chủ thể trong hoạt động xây dựng.” Đây là một nguyên tắc cơ bản để sau này trong tất cả các hoạt động cần có sự bình đẳng giữa Chủ đầu tư và Nhà thầu!
Các Hiệp hội cũng đề nghị Ban soạn thảo làm rõ và đơn giản hoá các thủ tục trong các quy trình về đầu tư xây dựng, ví dụ đề nghị bỏ thủ tục báo cáo tiền khả thi và thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án đầu tư trực tiếp quy mô từ nhóm B trở xuống. Về các bước thiết kế cũng giao quyền cho Chủ đầu tư được tự quyết trong quá trình chuẩn bị đầu tư nhưng có bổ dung thêm hình thức thiết kế FEED vào trong các khái niệm!
Đặc biệt ngày 9/8 và 10/8 Hiệp hội tập trung góp ý với Ban soạn thảo về công tác quản lý chi phí trong xây dựng và các nội dung điều khoản trong Hợp đồng thi công xây dựng giữa Chủ đầu tư và Nhà thầu. Cụ thể, Hiệp hội đang kiến nghị từng bước bỏ hệ thống các định mức chi tiết mà thay bằng hệ thống đơn giá tổng hợp trong quản lý chi phí và đặc biệt trong các điều khoản Hợp đồng giữa Chủ đầu tư và Nhà thầu thi công (đặc biệt đối với các nguồn vốn ngoài ngân sách) thì việc đảm bảo quyền lợi cho các nhà thầu được đặt ra cho Ban soạn thảo để tìm hướng giải quyết triệt để tình hình nợ đọng trong xây dựng bấy lâu nay. Cụ thể Hiệp hội đề nghị Ban soạn thảo đưa vào Luật Xây dựng mới 05 vấn đề:
- Mô hình tổ hợp nhà thầu;
- Thống nhất mẫu Hợp đồng xây dựng là dùng cho tất cả các nguồn vốn;
- Trách nhiệm của Chủ đầu tư phải chứng minh nguồn vốn đủ để thanh toán 30% cuối của các Hợp đồng thi công xây dựng;
- Khi quyết toán các dự án thành phần trong một dự án tổng, các nhà thầu không bị giữ lại tiền bảo hành để chờ quyết toán dự án tổng.
- Nếu chây ì thanh toán – Các Chủ đầu tư phải trả lãi ngân hàng 10%/năm cho khoản trả chậm.
Hy vọng với việc quyết tâm xử lý triệt để các tồn đọng trong thủ tục pháp lý của ngành xây dựng lâu nay của lãnh đạo Bộ xây dựng và Ban soạn thảo Luật Sửa đổi – Ngành xây dựng thực sự sẽ bước vào chương mới với khả năng đóng góp tích cực nhất vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
MR. Nguyễn Quốc Hiệp – Chủ tịch Hiệp Hội VACC
